Scheldebrug als beste oplossing?

Op maandag 7 december kondigden de stad Antwerpen en Vlaamse minister van mobiliteit Lydia Peeters aan dat een nieuwe Scheldebrug tegen 2024 aangelegd moet zijn in Antwerpen. Deze hefbrug zal fungeren als fiets- en wandelverbinding en moet een landmark in Antwerpen worden.

Investeringen in de Antwerpse fietsinfrastructuur zijn zeer welkom, maar evengoed moet dit slim en kwalitatief zijn. Over de huidige plannen rijzen heel wat vragen op. We sommen er hier enkele op:

Fietsverbinding of landmark?

De nieuwe Scheldebrug zal een hefbrug zijn waar ondervarend scheepverkeer voorrang heeft. Dit betekent dat ze meermaals per dag opendraait. Gemiddeld zal dit voor een half uur per keer zijn, maar evengoed bij momenten voor langere periodes. Dit betekent dus dat meermaals per dag de fietsbrug integraal gesloten zal zijn. Voor de fietser moet dit blijkbaar kunnen, een brug waar je soms een half uur tot twee uur voor moet wachten. Voor de auto zouden we dergelijke verbinding nooit accepteren, waarom wel voor fietsers? Tegelijk wordt het alternatief op die locatie, de fietserstunnel in de Kennedytunnel, verwijderd. Het Agentschap Wegen en Verkeer wilt deze tunnel immers zo snel mogelijk herleiden tot een vluchtkoker voor de autotunnels.

Ook de locatie, ten zuiden van de Kennedytunnel en ten zuiden van het Galgenweel, geeft geen meerwaarde voor fietsend Antwerpen. Noch voor het centrum, noch voor de inwoners van Linkeroever. Dit is voornamelijk een bovenlokale verbinding. Een locatie meer richting het centrum, bijvoorbeeld aan de Gedempte Zuiderdokken, zou beter zijn voor de Antwerpenaar.

Alternatieven en financieel plaatje

De Scheldebrug werd aanvankelijk geraamd op ongeveer 70 miljoen euro. De huidige versie komt op een kleine 200 miljoen euro. Extra investeringen in Antwerpen, wie kan er tegen zijn? Dit is echter niet wat het lijkt. Dit extra budget komt immers uit de voorziene centen voor de leefbaarheidsprojecten van het Toekomstverbond (Oosterweel). De extra kosten voor deze brug, betekent dus minder geld voor overkappingen of extra parken. En dat voor een brug die regelmatig niet eens gebruikt zal kunnen worden.

Er waren diverse alternatieven die onderzocht werden. Een eerdere studie van De Vlaamse Waterweg gaf aan dat een brug niet het voorkeursontwerp is. Een veer, een opwaardering van de bestaande fietserstunnel of zelfs een nieuwe tunnel scoorden beter in vergelijking. Deze varianten zijn meer betrouwbaar als een brug die regelmatig open moet, en het kostenplaatje ligt tot 4 keer lager. Dat betekent dus 150 miljoen euro meer voor de andere leefbaarheidsprojecten binnen het Toekomstverbond. Helaas, het moest en zou een brug worden en hiervoor werd nog eens studiewerk besteld. Een brug die nog heel wat extra en jaarlijks weerkerende kosten meeneemt (extra loodsen, extra sleepboten en sleepdiensten, aanleg wachtplaatsen, …).

Economische en nautische impact

De zeeschepen die Antwerpen passeren varen verder op de Schelde. Zij zorgen voor de nodige bevoorrading van bedrijven langs de Schelde, tot de haven van Brussel. Een brug met geringe doorvaarhoogte verstoort deze bevoorrading door zeeschepen. Vlaamse bedrijven zullen hun kosten verhoogd zien, wat niet de bedoeling kan zijn.

Tegelijk is er veel weerstand van nautische experts. Zij benadrukken dat de Schelde een moeilijk getijderivier is, een brug bouwen is niet simpel. Meer zelfs, hun bedenkingen hebben geleid tot diverse extra studies. Hierna werd niet meer naar hen teruggekoppeld. Nochtans zijn onze loodsen en specialisten van de nautische wereld het referentiepunt. Hun mening is van tel als basis van de politieke besluitvorming. Afgelopen maandag werden zij gepasseerd, wat ondertussen zelfs leidt tot het dreigement dat er geen boot meer geloodsd zal worden als de brug er komt.

Verder verloop?

Ik deed op 9 december in de plenaire vergadering alvast een oproep aan de minister om dit project ten gronde te bespreken in de commissie mobiliteit. Dit kan enkel ten goede uitkomen van de Antwerpenaar en zijn mobiliteit.

Wil je meer weten over initiatieven van Orry rond mobiliteit? Kijk hier.